Przy krakowskim Placu Świętego Ducha ma miejsce czasowa ekspozycja rzeźby autorstwa maltańskiego rzeźbiarza, wykładowcy Uniwersytetu Maltańskiego- Austina Camilleri. „Zieme” przedstawia sylwetę konia. Klasyczny charakter rzeźby jest jednak mylący, a zamiast pozornej doskonałości, artysta sygnalizuje poczucie braku.
Koń przedstawiony w rzeźbie Camilleriego pozbawiony jest jednej nogi. Podobnie jak tytuł rzeźby- Zieme, zaczerpnięty z maltańskiego słowa Żiemel- oznaczającego konia. Sama nazwa także jest niepokojąca – słowo to bowiem zapisane jest z błędem- bez ostatniej litery. W koncepcji artysty- tworzy to kolejna ułomność, z jaką poradzić musi sobie odbiorca, rozszyfrowując nowe znaczenia pod powłoką pozornej doskonałości. W tym sensie klasyczność rzeźby okazuje się ułudą.
Przedstawienia konne kojarzą się z motywami reprezentacyjnymi, w tym także- z budowaniem prestiżu władzy. Tworzą istotny element ikonosfery odnoszącej się do hierarchicznych układów zwierzchnictwa. Ułomność w tym kontekście może być odczytywana jako sygnał braku harmonii. Może tez stanowić odniesienie do próby poszukiwania sposobu na budowę nowego, stabilnego układu mimo oczywistego, dotkliwego braku.
Rzeźba Zieme po raz pierwszy została zaprezentowana w 2015 r. przed maltańskim parlamentem, a następnie- w 2016 roku w Kalmar Konstmuseum w Szwecji. Przy tej drugiej odsłonie, lokalny kontekst nadał jej nowe znaczenie. W 1574 roku szwedzki król Johan III zażądał odcięcia jednej nogi wszystkim psom na wyspie Öland. Wyspa stanowiła wówczas kolonię szwedzkiej rodziny królewskiej. Drastyczna i okrutna kara miała służyć zakazowi polowań organizowanych przez zwykłych mieszkańców na królewskich terenach łowieckich. W optyce Camilleriego, ucięta noga konia nawiązuje do trudnych relacji władzy- pomiędzy centrum a peryferiami. Podkreślić należy przy tym jej przemocowość. Odleglejsze nawiązanie odnosić się mogą także do okrucieństw, których dokonywali żołnierze króla Leopolda II w belgijskim Kongo. W ramach rozgrywek władzy, ale także by ukryć nieuprawnione wykorzystanie broni do polowań na dzikie zwierzęta, obcinali Kongijczykom dłonie. Jednocześnie oskarżali ich o bunty. Ucięte dłonie miały świadczyć o rzekomo zastrzelonych za wzniecany bunt Kongijczykach.
Plenerową ekspozycję rzeźby w Krakowie przygotowano dzięki staraniom Ambasady Republiki Malty w Warszawie i Konsulatu Republiki Malty w Krakowie. Towarzyszy ona okazji 50. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską i Maltą. Ekspozycja w ramach Kraków Culture Summer trwać będzie do końca września 2021.
Austin Camilleri tworzy instalacje, projekty wideo i rzeźby. Zajmuje się także malarstwem. Studiował na Uniwersytecie Maltańskim oraz w Accademia Pietro Vannucci w Perugii. Był kuratorem licznych wystaw oraz wykładowcą Uniwersytetu Maltańskiego.
Jego prace były eksponowane na Biennale w Wenecji, Biennale Śródziemnomorskim, Biennale Sztuki Raker i Biennale Młodych Artystów, a także w Muzeach Watykańskich. Wystawiał w galeriach w New Delhi, Pekinie, Strasburgu, Paryżu, Rzymie, Nowym Jorku, Londynie, Hadze, Jerozolimie, Tunisie i w Monachium.
Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej prezentuje prace artysty w Polsce i w Belgii.
foto: Austin Cammileri
