Niewielka wystawa przygotowana w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej w Brukseli przy Mont des Arts 8 w formie aneksu do ekspozycji w Ukrainian Civil Society Hub przy Parlamencie Europejskim.
Na wystawę składa się kilka obiektów, odnoszących się do wielowymiarowego cierpienia, na które została narażona Ukraina w wyniku rosyjskiej agresji.

Odłamek bomby, która spadła na Charków w dniu 11 lipca 2022 roku.

To zaledwie jedna z tysięcy bomb, którymi rosyjski agresor bezustannie atakuje ukraińskie miasta i miasteczka, niszcząc infrastrukturę, budynki, instytucje kulturalne, dziedzictwo kulturowe, ale nade wszystko niosąc śmierć. Na odłamku przywiezionym z Charkowa przez Polaka, który wybrał się tam z misją charytatywną wciąż znajduje się ciemny osad. Pokrywa on fragment metalu jak patyna, świadcząc o śmiercionośnym działaniu bomby.

Z kronikarską rzeczowością należy napisać, że ta bomba zabiła 4 osoby, a zraniła 16.

Na osmalonym metalu widać ślady palców- to już dotyk tych, którzy stali się świadkami.

Data 24/2/2022- to data, która zmieniła obraz świata. Stała się punktem zwrotnym.

Dla wielu ekspertów-  pełnowymiarowy rosyjski atak na niepodległe państwo był spodziewany. Nic jednak nie pozwoliło mu zapobiec.

Ta data zmieniła nasz stosunek do wojny, przede wszystkim przenosząc ją w Europie z przestrzeni zarezerwowanej od kilkudziesięciu lat do opisu przeszłości, zamykanej zwykle sloganowym określeniem „Nigdy więcej”.

Wojna w Ukrainie, rozpoczęta de facto w 2014 roku, przybrała ogromną skalę świtem 24 lutego 2022 roku.

To wojna, która w szczególny sposób wymaga od nas- jej świadków – pokonania poczucia własnej bezsilności. Widzimy ją w przekazach na żywo, w mediach społecznościowych i nagraniach. Obok okrucieństw wojennych dokonywanych przez Rosjan, jesteśmy świadkami ogromnego bohaterstwa Ukraińców, zdeterminowanych w obronie swojej ojczyzny i tożsamości.

Jednocześnie tak wiele osób- zwłaszcza w krajach ościennych- w tym w Polsce- mogło i może w konkretny sposób dowieść, że każdy gest, każda akcja jest ważna w pomocy narodowi wiodącemu potężną walkę.
Z całą pewnością ku zwycięstwu!

 Worki z piaskiem- to nowy atrybut ukraińskich miast. W Odessie, Lwowie, Kijowie zabezpieczano nimi zabytki. W ramach ukraińskiej obecności na Biennale w Wenecji w 2022, instalacja z worków uzmysławiała wojenną rzeczywistość.

Worki z piaskiem stały się orężem w walce o zabezpieczenie dziedzictwa kulturowego, kolejny raz świadcząc o wytrwałości, konsekwencji i sile zjednoczenia, która potrzebna jest dla ocalenia nie tylko dziedzictwa kulturowego, ale także świata wartości.

Grafika profesora Leszka Rózgi z 1981 roku nosi dwa tytuły: „Bliższy” lub „Bliższy zasięg”.

Wykonana w technice akwaforty niewielka praca pokazuje apokaliptyczny wymiar wojny. Zniszczenie i żniwo śmierci przywodzi na myśl najbardziej przerażające wizje Boscha. Jest przy tym na wskroś współczesne.

Leszek Rózga urodził się w 1921 roku w Łodzi. Było to wówczas wielokulturowe miasto, zwane za sprawą powieści laureata literackiej Nagrody Nobla, Władysława Reymonta, „Ziemią Obiecaną”. Wojna, która przyniosła w Polsce niewyobrażalne spustoszenia, sprawiła, że miasto niegdyś wielokulturowe stało się swoistą fasadą, palimpsestem; pełnym niszczejących kamienic monolitem pozbawionym znacznej części swoje historii i wcześniejszych mieszkańców.

Jak wspomina córka artysty, Małgorzata Rózga, aż do lat 70-tych XX wieku, a zatem trzydzieści lat po wojnie, profesor Leszek Rózga nie mógł wyzwolić się spod jarzma wojennych reminiscencji. Przejawiało się to tworzeniem prac zaludnianych przez zjawy, ze zmurszałymi sylwetami ekshumowanych, w których tle po horyzont wznosiły się miasta ruin.

Praca Andrzeja Fogtta p.t. Bucza jest częścią cyklu obrazów i pasteli o tym samym tytule. Większa ilośc prac pokazana jest na wystawie w Ukrainian Civil Society Hub w Brukseli, a także na wystawie czasowej w Muzeum Polin w Warszawie.

Artysta zaczął tworzyć prace z cyklu „Bucza” w kwietniu 2022 roku, gdy wyszło na jaw bestialstwo rosyjskich żołnierzy na okupowanych przez nich terenach.

Czas wyzwolenia przez siły zbrojne Ukrainy miast okupowanych wcześniej przez Rosjan ujawnił porażające fakty.

Bucza, miejsce kaźni i zastraszania ludności cywilnej, stało się symbolem stosowanych przez Rosjan metod także w innych miejscach: m.in. Irpieniu, Borodziance, Hostomlu.

Zezwierzęcenie agresorów ustawia ich w szeregu największych barbarzyńców w historii. Zidentyfikować można najgorsze cechy- brutalność, okrucieństwo, brak jakichkolwiek zahamowań. W prezentowanej pracy pojawia się także kontekst śmierci Chrystusa- z jednej strony jako odniesienie do rytuałów pogrzebowych, które stanowią o podstawowym, cywilizacyjnym wymiarze kultury. W okupowanych przez Rosjan miejscach porażająca „normą” stały się zbiorowe groby i ciała zamordowanych przez wiele tygodni porzucone na ulicach miast, co nadało jeszcze jedne wymiar tragicznemu losowi mieszkańców.  Z drugiej zaś- odczytać tu można odniesienie do Świąt Wielkanocnych obchodzonych w kościele prawosławnym w roku agresji w drugiej połowie kwietnia, w czasie, gdy na napadniętych terenach realizowany był potwory plan. Nawiązanie to odnosi się do instrumentalnego, cynicznego zaprzężenia religii- także za sprawą jej zwierzchników – do realizowania okrutnej „misji”. Nie niesie ono ewangelicznej obietnicy zbawienia, lecz pognębienie i zniszczenia, ale także zwiastuje czas potępienia dla sprawców okrutnych zbrodni.

RememberBucha.eu  to niezależna inicjatywa mająca na celu pokazanie artystycznych reakcji na zbrodnie wojenne popełnione przez Rosjan na Ukrainie. Jest to projekt kuratorski, którego celem jest zbieranie informacji na temat twórczości artystów z całego świata.