EUGENIUSZ MARKOWSKI (ur. 1912 – zm. 2007)

Klasyk współczesności. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Jego obrazy znajdują się w kolekcjach muzealnych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Łodzi, São Paulo, Pradze, Huston i Chicago.

W rozległym nurcie sztuki ekspresji, która zawsze wymagała ponadprzeciętnej pasji, wiary i zapału, rodziła się z wielkich emocji, gdzieś na pozycjach radykalnych, mieści się cała – malarska i rysunkowa – twórczość Eugeniusza Markowskiego.(…)
Eugeniusz Markowski powiedział kiedyś: „Przy pomocy swojej pasji malarskiej wyrażam pasje ludzkie”. Zdanie to, już w początkowym okresie mojej fascynacji jego malarstwem wydało mi się najbardziej lapidarną formułą jego sztuki. Sztuki, która w swojej dojrzałej fazie zachowała swoją młodzieńczą witalność i werwę. Ale pierwszą pasją Eugeniusza Markowskiego – absolwenta warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą ukończył na krótko przed wybuchem drugiej wojny światowej – stało się życie, które poznawał w tragicznych okresach historii, w wielu rolach, na styku różnych kultur, w różnych szerokościach geograficznych. O tym zaświadcza jego biografia. I to w jakiś sposób, moim zdaniem, zawsze uwierzytelniało prawdę i autentyczność jego sztuki, której głęboki sens odkrył już w latach 40., kiedy Markowski mieszkał i tworzył we Włoszech, Enrico Prampolini – jeden z najbardziej znanych futurystów: „Mówmy o Markowskim albo o gwałtowności kolorystycznej na usługach ekspresji”.(…) Prampolini podkreślał również, że malarstwo Markowskiego jest malarstwem instynktu, wyraża filozofię niepokoju i mistykę ludzkiej egzystencji, że przesycone jest atmosferą ironii i groteski, że bardziej jest paraboliczne niż metaforyczne.(…) Charakterystyka tej twórczości sprzed pół wieku odpowiada także opisowi, jaki mógłby wyjść spod pióra współczesnego krytyka, który zna tylko obrazy Markowskiego z lat ostatnich. Czyż to nie dowód swoistej – chciałoby się powiedzieć żelaznej konsekwencji (…)?
z tekstu Mariusza Rosiaka